طرح توجیهی درخت اکالیپتوس سال 1401 (pdf + word) زراعت چوب

این روزها صحبت های زیادی در رابطه با کاشت درختان پرسود مانند پالونیا و صنوبر میشود، این بار قصد داریم به معرفی درخت پرسود دیگری به نام اکالیپتوس بپردازیم، و از بازار هدف این درخت صحبت کنیم. برای اینکه اطلاعات کاملی از این درخت به دست آورید توصیه ما به شما این است طرح توجیهی درخت اکالیپتوس را مطالعه کنید.

همچنین کارآفرینان و کسانی که می‌خواهند در زمینه کاشت درخت‌های دارویی – درمانی فعالیت کنند، اکالیپتوس می‌تواند بهترین گزینه برای فعالیت اقتصادی آن‌ها باشد چون کاشت این درخت یکی از طرح‌های مهم با بازده اقتصادی بالا است.

معرفی درخت اکالیپتوس

اکالیپتوس از خانواده اکالیپتیان است. این درخت بومی کشور استرالیا بوده که بعدها توسط علاقه‌مندان به محیط زیست و سیاحان در مناطق مختلف دنیا پراکنده شده است. در حال حاضر در استرالیا جنگل‌های انبوهی از درخت اکالیپتوس وجود دارد که زیستگاه مناسبی را برای زندگی جانوران و پرنده‌ها ایجاد کرده است، در ایران هم در سال 1310 گونه‌های مختلفی از اکالیپتوس وارد کشور شد و در شهرهایی شمالی آن را به زیر کشت بردند.

البته به دلیل اینکه شمال کشور از رطوبت زیادی برخوردار است، این درختان نتوانستند زیاد دوام آورند، بنابراین تصمیم گرفتند که این درختان را در مناطق خشک بکارند که موفقیت آمیز بود. از آن زمان تا به امروز، گونه‌های متنوعی از این درختان در اکثر شهرهای کشور وجود دارد و هر ساله بر تعداد آن‌ها نیز افزوده می‌شود.

ویژگی‌های درخت اکالیپتوس

[tie_list type=”plus”]

• اکالیپتوس بسیار سریع رشد می‌کند و می‌توانید در مدت کوتاهی از آن بهره‌برداری کرد.
• از همه اجزای این درخت می‌توان برای تولید محصولات مختلف استفاده کرد.
• زمین‌های کشاورزی که قابلیت خود را برای کاشت محصولات زراعی از دست داده‌اند، می‌توانند برای کاشت درخت اکالیپتوس مناسب باشند.
• می‌توان از آن به عنوان بادشکن در اطراف مزارع و شهرهایی که با مشکلات ریزگردها رو به رو هستند، استفاده کرد.
• در کشور ما از اکالیپتوس بیشتر برای مصارف دارویی استفاده می‌شود.
• این درخت از سازگاری اکولوژیکی فراوانی برخوردار است.
• در صورت آتش سوزی این درخت می‌تواند دوباره جوانه دهد و رشد کند.

[/tie_list]

هزینه‌های اولیه برای کاشت اکالیپتوس

از آنجایی که این درخت بسیار کم خرج است، می‌توانید با کمترین هزینه کاشت آن را آغاز کنید. حداقل سرمایه اولیه برای کاشت و پرورش درخت اکالیپتوس 50 میلیون تومان و حداکثر 100 میلیون تومان است. هر چقدر وسعت زیر کشت شما بیشتر باشد، سرمایه‌هایی که برای شروع کار به آن نیاز دارید، بیشتر خواهد بود.

بهترین محیط برای کاشت درخت اکالیپتوس

از موضوعات مهمی که در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس باید به آن توجه کنید، محیط پرورشی است. درختان اکالیپتوس در مناطق گرم و خشک کشور به خوبی رشد می‌کنند و یکی از کم دردسرترین درختانی هستند که می‌توان با کاشت و بهره‌برداری از آن‌ها به سود خوبی رسید.

از آنجایی که بیشتر مناطق کشور از آب و هوای گرم و خشکی برخوردار است، به همین دلیل پرورش آن به راحتی انجام می‌شود، اما اگر می‌خواهید که در مناطق مرطوب و شمالی کشور کار پرورش این درخت را انجام دهید، به گلخانه نیاز دارید. این مهم هزینه‌های زیادی را برای شما ایجاد می‌کند. توصیه ما این است تا جایی که می‌توانید برای کاشت درخت اکالیپتوس، مناطق گرم کشور را انتخاب کنید.

زمین مناسب برای پرورش درخت اکالیپتوس

اگر زمین کشاورزی دارید و بخشی از آن قابلیت خود را برای به زیر کشت بردن محصولات از دست داده است، بهتر است که اکالیپتوس پرورش دهید. اگر زمین ندارید باید برای خرید و یا اجاره آن اقدام کنید. توصیه می‌کنیم که زمین مورد نظر را بخرید، به این ترتیب در هزینه‌های خود صرفه جوی خواهید کرد، البته باید کمی برای تقویت و بهبود خاک هزینه‌هایی را در نظر بگیرید.

مثلاً می‌توانید از کودهای مخصوص استفاده کنید. البته بعد از اینکه گیاه جوان را در خاک قرار دادید، باید برای تقویت آن کود حیوانی به پای آن بریزید. فراموش نکنید که از قبل زمین را از آلودگی‌ها، سنگ و کلوخ پاکسازی کنید.

[box type=”info” align=”aligncenter” class=”” width=””]نکته 1: «حداقل زمینی که باید برای کشت اکالیپتوس در نظر بگیرید، یک هکتار است. اگر کمتر از این باشد، توجیه اقتصادی ندارد، مگر اینکه بخواهید فقط برای مصرف شخصی از آن استفاده کنید. اما حداکثر زمین می‌تواند از 20 هکتار به بالا باشد»[/box]

نحوه ی آبیاری درختان اکالیپتوس

در طرح توجیهی کاشت اکالیپتوس باید به مسئله آبیاری توجه ویژه داشته باشید. گیاهی که تازه آن را کاشته‌اید را باید برای 5 سال در زمان‌های مشخص آن را آبیاری کنید. بهتر است زمانی آبیاری را انجام دهید که سطح خاک خشک شده باشد و به راحتی بتوان آن را تشخیص داد، بعد از اینکه مدت زمان گفته شده به پایان رسید، نیازی نیست که همیشه آن را آبیاری کنید، زیرا از طریق ریشه‌های خود می‌تواند آب مورد نیازش را از زمین جذب کند.

این موضوع نشان می‌دهد که باید برای تأمین آب مورد نیاز اکالیپتوس‌های خود برنامه داشته باشید، اگر زمین شما در نزدیکی رودخانه‌ها و نهرها قرار دارد، با استفاده از آب آن می‌توانید به آبیاری درخت‌های خود بپردازید و در هزینه‌های اولیه خود صرفه جویی کنید.

نور مناسب برای درخت‌ها

هر چند که درخت اکالیپتوس مقاومت بالایی دارد، اما اگر نور خوبی دریافت نکند، بسیار شکننده خواهد شد. به همین دلیل زمینی که برای پرورش آن در نظر گرفتید باید در طول روز بیشترین میزان نور خورشید را دریافت کند، این موضوع در شهرهای شمالی کشور اتفاق نمی‌افتد.

این شهرها برای کاشت گیاهان و درختانی مناسب هستند که به نور خورشید نیاز چندانی ندارند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم به این نکته مهم توجه کنید، در غیر این صورت درخت شما با کوچکترین بادی به زمین خواهد افتاد.

دمای مناسب برای درختان

برای کاشت درخت اکالیپتوس باید به دمای محیط توجه کنید. سرما دشمن این درخت است. حداکثر سرمایی که این درخت می‌تواند تحمل کند 20- درجه سانتی گراد است که آن هم عمومیت ندارد و مخصوص گونه‌های خاصی است.از این رو برای اینکه در تجارت خود دچار ضرر و زیان نشوید، حتماً به دمای منطقه مورد نظر خود دقت کنید.

بهترین شهرها برای کاشت درخت اکالیپتوس

حتماً برای شما هم جای سؤال است که چه استان‌هایی در ایران برای کاشت و پرورش اکالیپتوس مناسب هستند. استان‌هایی چون قم، اصفهان، فارس، سیستان، اهواز، هرمزگان، یزد و کرمان می‌توانند بهترین انتخاب برای آغاز پرورش این درخت باشند.

[box type=”success” align=”aligncenter” class=”” width=””]نکته 2: «شهرهایی که دائماً در معرض باد و طوفان قرار دارند، نمی‌توانند گزینه مناسبی برای کاشت این گیاه باشند. چون اکالیپتوس به باد حساس است و ممکن است بشکند»[/box]

انتخاب گونه‌های اکالیپتوس

در ایران گونه‌های مختلفی از اکالیپتوس وجود دارد. هر گونه‌ای بر اساس اقلیم منطقه مورد نظر خود مناسب است. گونه‌هایی چون سارجنتی، میکروتکا و کامالدولنسیس از گونه‌های رایج در ایران است. البته گونه کامالدولنسیس در شهرهایی چون قم و اهواز زیاد دیده شده و این نشان می‌دهد که این نوع از درخت با شرایط آب و هوایی مناطق یاد شده، سازگاری فراوانی دارد.

انتخاب روش‌های تکثیر اکالیپتوس

در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس باید مشخص کنید که قرار است که چه روشی را برای کاشت درخت‌های خود به کار بگیرید. تکثیر این گیاه به دو روش صورت می‌گیرد:

1. روش قلمه‌گیری
2. روش کاشت بذر

هر کدام از این روش‌ها با توجه به اینکه به مواد اولیه و زمان متفاوت‌تری نیاز دارد، هزینه‌های آن نیز متفاوت خواهد بود. به همین دلیل است که باید در طرح توجیهی خود بهترین و کم هزینه‌ترین روش برای کاشت اکالیپتوس را در نظر بگیرید.در هر صورت این درخت سریع رشد می‌کند و کمتر از 5 سال می‌توانید از آن به درآمد میلیونی برسید.

[box type=”note” align=”aligncenter” class=”” width=””]نکته 3: «اگر از روش کاشت بذر استفاده کنید، زمان جوانه زدن و تبدیل شدن آن به یک درخت تنومند بیشتر خواهد بود، اما در روش قلمه‌گیری این پروسه سریع‌تر انجام می‌شد»[/box]

نکات مهم در خرید نهال

• یک نهال سالم از تنه کشیده و تاجی با جوانه‌های سالم برخوردار است.
• پوست تنه مورد نظر باید صاف بوده و هیچ گونه آفت و امراضی نداشته باشد.
• ریشه آن باید پُر باشد.
• ارتفاع آن باید به اندازه استاندارد باشد. این مهم از گونه‌ای به گونه دیگر متفاوت است.
• اگر می‌خواهید بذر را خریداری کنید باید دانه‌ها کاملاً سالم و به دور از هر گونه خرابی باشد.
• در خرید نهال و بذر همواره به مراکز معتبر مراجعه کنید تا دچار زیان نشوید.

یافتن بازار هدف و فروش چوب

در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس باید به بازار هدف آن توجه ویژه شده است، بخش مهمی از بازار هدف این درخت، شهرداری‌ها هستند. آن‌ها این درختان را زمانی که هنوز جوان هستند، خریداری می‌کنند و در شهرهایی که گرم و خشک هستند می‌کارند، به این ترتیب ضمن زیباسازی فضای شهری، از ورود ریزگردها و بادهای اذیت کننده به داخل شهرها جلوگیری می‌کنند.

نجارها و کسانی که در کار کاغذسازی هستند هم به عنوان مشتری‌های ثابت درخت اکالیپتوس به شمار می‌روند، صنعت کاغذسازی به چوب درختان نیاز دارد و از طرف دیگر صنعت مبل سازی در سال‌های گذشته هم رشد خوبی را تجربه کرده است. به همین دلیل این درختان را به صورت عمده خریداری می‌کنند تا محصولات مورد نظر خود را تولید کرده و راهی بازار کنند.

حمل و نقل به بازارهای هدف

بهترین راه برای اینکه بتوانید در هزینه‌های خود صرفه جویی کنید این است که خودتان وسایل حمل و نقل داشته باشید. هر بار رفت و آمد به بازارهای هدف می‌تواند هزینه‌های زیادی را برای شما ایجاد کند. اما اگر خودتان وسایل نقلیه مناسب برای حمل چوب و یا برگ‌های اکالیپتوس داشته باشید در وقت و هزینه‌های خود صرفه جویی می‌کنید.

مصارف درمانی از برگ درخت

برگ‌های اکالیپتوس خاصیت درمانی زیادی دارد. به همین دلیل عطاری‌ها از بزرگترین خریداران برگ‌های این درخت هستند. درمان سرماخوردگی، درمان سرفه، برطرف کننده گرفتگی‌های بینی، بهبود تنفس و ضد عفونی کردن ریه‌ها تنها بخشی از خواص درمانی برگ‌ اکالیپتوس است، در صنعت عطرسازی هم از عصاره برگ این درخت استفاده می‌شود.

همچنین از این درخت و برگ‌های آن روغن‌هایی برای کاهش درد مفاصل تولید می‌کنند، همچنین برخی تنها به عنوان یک درخت تزئینی آن را در حیاط خانه‌های خود می‌کارند. این موضوع نشان می‌دهد که از صفر تا صد این درخت مشتری‌های خاص خود را دارد و نباید از بابت پیدا کردن بازار هدف، نگرانی داشته باشید.

[box type=”info” align=”aligncenter” class=”” width=””]نکته 4: «اگر کیفیت اکالیپتوس‌های پرورشی شما بالا باشد، می‌توانید با قیمت بیشتری آن‌ها را به فروش برساند و سود خوبی به دست آورید»[/box]

راه‌های افزایش کیفیت اکالیپتوس

[tie_list type=”thumbup”]

• نباید زیاد به اکالیپتوس‌ها آب بدهید.
• شوری خاک باید در حد استانداردی باشد. اگر شوری خاک زیاد باشد، برگ‌های آن تغییر رنگ می‌دهند.
• مراقب سرمازدگی درختان باشید. سرمازدگی باعث می‌شد که برگ درخت از سبز به قرمز تغییر رنگ دهد.
• هر چند این گیاه گرفتار آفت نمی‌شود، اما اگر در زمان کاشت و نگهداری از گیاه، به نکات اصولی دقت نکنید، ممکن است نابود شود.
• در تابستان کمی از شاخه‌های اضافی و یا خشک شده درخت اکالیپتوس را هرس کنید تا دوباره برگ‌های تازه جوانه بزند.

[/tie_list]

استخدام نیروی انسانی

در طرح توجیهی درخت اکالیپتوس باید به استخدام نیروهای انسانی هم توجه داشته باشید. در ابتدای شروع کار می‌توانید دو نیرو استخدام کنید. اما وقتی کارتان گسترش پیدا کرد، باید تعداد افراد بیشتری را استخدام کنید. لازم به ذکر است که به همه نیروهای استخدامی خود باید بر اساس قانون وزارت کار حقوق بدهید.

مجوزهای لازم برای کاشت اکالیپتوس

برای اینکه فعالیت خود را آغاز کنید به مجوز رسمی از سازمان جهاد کشاورزی نیاز دارید. باید هدف شما احداث یک نهالستان باشد. خوشبختانه برای دریافت مجوز کاشت درخت مراحل سختی پیش رو ندارید، بهتر است که اجاره نامه زمین و یا سند رسمی آن را به سازمان جهاد کشاورزی محل سکونت خود ارائه دهید و بعد از دو هفته می‌توانید مجوز آن را دریافت کنید، وقتی که مجوز لازم را دریافت کردید، از طرف جهاد کشاورزی وام‌هایی برای گسترش کار به صاحبان مشاغل تعلق می‌گیرد.

[box type=”success” align=”aligncenter” class=”” width=””]نکته 5: «نباید برای پرورش درختان نگران مالیات باشید. مالیات شامل این دست از مشاغل نمی‌شود»[/box]

صادرات اکالیپتوس به کشورهای همسایه

خوشبختانه برای صادرات اکالیپتوس نیازی به اخذ مجوز نیست. برگ این گیاه دارویی در بازارهای آسیایی فروش خوبی دارد. عراق، افغانستان، پاکستان و کلیه کشورهایی که مصرف گیاهان دارویی آن‌ها قابل توجه است، می‌تواند زمینه مناسبی برای صادرات برگ‌های پرورشی شما باشد، البته اگر در وسعت زیادی درختان را بکارید می‌توانید بعد از تأمین نیازهای داخلی به صادرات چوب درختان نیز اقدام کنید. برای صادرات چوب باید نسبت به اخذ مجوزهای قانونی آن اقدام کنید.

سخن پایانی

اکالیپتوس درختی است که همواره در ایران وجود داشته و از قدمت زیادی برخوردار بوده است. به همین دلیل یک درخت بومی مناطق گرم و خشک محسوب می‌شود. بر اساس مطالبی که در بالا ذکر کردیم، کاشت اکالیپتوس می‌تواند برای شما درآمد و سود زیادی را ایجاد کند، از طرف دیگر این موضوع به اشتغال زایی مستقیم و غیرمستقیم منجر می‌شود.

به همین دلیل تدوین یک طرح توجیهی قدرتمند، اختصاص زمان، به کارگیری دانش کاشت درخت و تأمین سرمایه‌های لازم می‌تواند زمینه‌های یک کسب و کار سودآور را برای شما فراهم کند.