طرح توجیهی بازیافت ضایعات آهن + طرح مخصوص بانک ها و گرفتن مجوز کار

طرح توجیهی بازیافت ضایعات آهن

منابع ما در جهان محدود هستند. مثلا ذخیره مشخصی از طلا، مس، آهن و فلزات دیگر در جهان وجود دارد. از طرفی هر سال مقدار زیادی از وسائلی که با این مواد و فلزات ساخته می‌شوند، قابلیت استفاده‌ی خود را از دست می‌دهند. اگر اوضاع به همین منوال پیش رود هم منابع تمام می‌شوند و هم کره‌ی زمین به یک سطل آشغال بزرگ که مملو از زباله‌های ما است تبدیل خواهد شد.

پس چاره‌ای نمی‌ماند جز بازیافت. بازیافت ضایعات مختلف مثل ضایعات انواع فلزات و نیز پلاستیک، علاوه بر کمک به محیط‌زیست و جلوگیری از تبدیل محیط اطراف ما به زباله‌دانی، باعث حفظ معادن و منابع مواد اولیه مثل انواع فلزات شده و همین نیز به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند.

طرح توجیهی بازیافت ضایعات آهن

ضایعات آهن یا آهن قراضه یا قراضه آهن درواقع آهنی است که دیگر به درد ما برای مصرف نمی‌خورد و می‌بایست بازیافت شود تا بتواند قابلیت استفاده داشته باشد. ضایعات آهن عمدتا به دو دسته تقسیم می‌شود. ضایعات حاصل از تولید و ضایعات حاصل از مصرف.

ضایعات حاصل از تولید شامل مقادیر آهنی می‌شود که در فرآیند تولید محصولات ساخته شده از جنس آهن به محصول تبدیل نشده و در قالب ضایعات از خط تولید خارج می‌شوند مثل ضایعات خط تولید ساخت بدنه‌ی اتومبیل.

ضایعات حاصل از مصرف، درواقع محصولاتی از جنس آهن هستند که بر اثر گذشت زمان و مستهلک شدند قابلیت استفاده‌ی خود را از دست داده و به ضایعات تبدیل می‌شوند مثل اتومبیل‌های قدیمی.

وضعیت فعلی

در حالِ حاضر تولید آهن قراضه یا ضایعات آهن در ایران به طور متوسط حدود پنجاه تا هفتاد درصد نیاز کارخانه‌های آهن و فولاد ارزیابی می‌شود. در ضمن میزان تولید این محصول با نوسان زیادی در سالهای مختلف همراه است. جمع‌آوری این محصولات اغلب با خرید افرادی که وانت دارند و کارشان جمع‌آوری ضایعات است، از خانه‌ها صورت می‌گیرد. آنها این ضایعات را به مراکز بازیافت آهن قراضه می‌فروشند.

مواد اولیه برای تولید

مواد اولیه‌ی این صنعت، آهن قراضه یا ضایعات آهن است. مواد اولیه بیشتر از خانه‌ها جمع‌آوری می‌شود و مقداری هم از کشورهای دیگر وارد می‌شود. ضایعات ممکن است از جنسِ آهن باشند یا استیل یا چدن یا فولاد که باید تفکیک شوند.

ورود مواد اولیه

اولین مرحله در بازیافت ضایعات آهن ورود مواد اولیه یا همان ضایعات به خط تولید است. قبل از ورود به خط تولید ضایعات به انبار ورودی یا انبار مواد اولیه وارد شده و مورد بازرسی قرار می‌گیرند. با انجام بازرسی مواد اولیه ضایعاتی که به درد خط تولید می‌خورند در انبار مانده و ضایعاتی که قابلیت بازیافت ندارند، حذف می‌شوند و از انبار خارج می‌کردند تا عودت داده شوند.

همچنین ضایعات دسته‌بندی شده و آماده‌ی ورود به خط تولید می‌شوند. ممکن است بعضی ضایعات با مواد اضافی مثل شیشه یا پلاستیک همراه باشند که قبل از ورود به خط تولید آنها باید از آهن‌آلات جدا شوند. همچنین فلزات دیگر باید از ضایعات آهن جدا گردند.

بازرسی مجدد مواد اولیه در خط تولید

با ورود مواد اولیه به خط تولید، لازم است آنها دوباره مورد بازرسی قرار بگیرند. باید مشخص شود همه‌ی ضایعات از جنس آهن هستند. فلزات دیگر باید جدا شوند. همچنین اگر پلاستیک یا شیشه یا ماده‌ای دیگر همراه با ضایعات آهن وجود دارد و هنوز جدا نشده است باید جدا شود. همچنین آلیاژهای مختلف آهن از هم جدا می‌شوند. ممکن است در فرآیندی رنگهای احتمالی از ضایعات آهنی زدوده شود.

خرد کردن ضایعات آهن

در این مرحله ضایعات آهن خرد می‌شوند. ضایعات آهن در این مرحله خرد و به قطعه‌های کوچکتر تقسیم می‌گردند. همچنین ضایعات باید پرس شوند که البته ممکن است قبلا پرس شده باشند. برای انجام اقدامات و کارهای بعدی روی ضایعات لازم است آنها ابتدا خرد و به قطعات کوچکتری تقسیم شوند.

ذوب کردن آهن

در این مرحله ضایعات درون کوره هدایت می‌شوند تا ذوب گردند. ممکن است چند کوره‌ی مختلف برای فلزات یا آلیاژهای فلزی مختلف وجود داشته باشد. هدف از ذوب کردن ضایعات فلزی این است که آنها را به شکلهای یکسانی درآورند تا استفاده از آنها راحت باشد. همچنین ممکن است ضایعات آهنی دارای ناخالصی‌هایی باشند که حین ذوب شدن با انجام فرآیندهای خاصی تصفیه شده و ناخالصی‌های آنها زدوده می‌شوند.

تبدیل به شمش

بعد از تصفیه شدن، ضایعات آهن در قالب شمش‌های مختلف و استانداردی در می‌آیند که استفاده از آنها راحت باشد. بعد خنک شده و به شکل جامد درمی‌آیند. بعد از خنک شدن شمش‌های آهن مورد بازرسی نهایی محصول قرار گرفته و بعد از کارخانه برای مصرف به عنوان مواد اولیه به کارخانه‌های دیگر انتقال داده می‌شوند.

دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز

این دستگاه‌ها و ماشین‌آلات برای جداسازی ضایعات فلزی از هم به کار می‌روند. بر حسب این که از چه روشی برای جداسازی ضایعات فلزی استفاده شود ماشین‌آلات مختلفی در این زمینه ساخته شده‌اند.

ماشین‌آلات جداسازی بر مبنای نیروی مغناطیسی

از این ماشین‌آلات برای جداسازی آهن از باقی فلزات استفاده می‌شود. ساده‌ترین این ماشین‌آلات، دستگاه‌هایی هستند که آهن‌رباهای قوی بر روی چنگک آنها نصب است و ضایعات آهن به آن می‌چسبد. نوع دیگری از این ماشین‌آلات بر مبنای ایجاد میدان مغناطیسی با استفاده از عبور جریان الکتریکی در سیم‌پیچ کار می‌کنند.

خوبی این دستگاه‌ها این است که با قطع جریان الکتریسیته چنگک خاصیت مغناطیسی خود را از دست داده و آهن‌ها از آن جدا می‌شوند. با این کار جداسازی ضایعات آن از ضایعات باقی فلزات به راحتی انجام می‌شود. در نوع دیگری از جداسازهای مغناطیسی ضایعات در داخل دستگاه دور محوری می‌چرخند و با اعمال میدان مغناطیسی، ضایعات آهنی از باقی ضایعات جدا می‌شوند.

ماشین‌آلات جداسازی با شناسایی دقیق مواد

در این دستگاه‌ها با استفاده از تکنولوژی XRF و تاباندن اشعه‌ی X به ماده، می‌توانند جنس ماده را به صورت دقیق مشخص کنند و بر همین اساس، فلزات مختلف را از هم تفکیک می‌کنند.

ماشین‌آلات با قابلیت جداسازی بر اساس چگالی

فلزات مختلف چگالی(جرم حجمی) متفاوتی دارند و همین می‌تواند اساس کار تفکیک آنها قرار گیرد. در این دستگاه‌ها فلزات و مواد مختلف بر حسب چگالی از هم جدا می‌شوند.

کوره‌های تفکیک کننده:

هر فلز نقطه ذوب خاص خود را دارد یعنی در دمای خاصی ذوب می‌شود. در کوره‌های تفکیک کننده دما به حدود مشخصی می‌رسد و فلزات بر حسب دمای ذوبشان تفکیک می‌شوند. در این دستگاه‌ها کار جداسازی و ذوب همزمان انجاممی‌گردد.

روش جداسازی انحلالی:

در این روش از حلال‌ها مانند بعضی اسیدها برای تفکیک فلزات استفاده می‌شود. مثلا اسیدی خاص فلز مشخصی را در خود حل می‌کند اما بر روی فلزی دیگر بی‌تاثیر است.

 دستگاه‌های خرد کننده

دستگاه‌های چکشی

در این دستگاه‌ها ضایعات به وسیله‌ی شدت ضربه خرد و مچاله می‌شوند.

دستگاه‌های گیوتینی

این دستگاه‌ها دارای تیغه‌ای بزرگ هستند که با افتاده تیغه بر روی ضایعات فلزی آنها را به اجزاء کوچکتر تقسیم می‌کنند. در این دستگاه‌ها تیغه می‌تواند از فاصله‌ی زیاد بر روی ضایعات بیفتد و یا این که از فاصله‌ی کم با نیروی زیاد ضایعات را از هم جدا کند.

دستگاه‌های چنگکی

این ماشین‌آلات دارای چنگک‌های بزرگ بوده و به را حتی با چنگک‌ها ضایعات را خرد کرده و از هم جدا می‌کنند. از این ماشینها معمولا برای خرد کردن ضایعات فلزی بزرگ مثل اتومبیل‌ها استفاده می‌شود.

دستگاه‌های چرخ گوشتی

این دستگاه‌ها درواقع دارای محفظه‌ای هستند که ضایعات به داخل آنها انتقال داده شده و یک تیغه‌ی بزرگ فلزی تیز شبیه تیغه‌ی چرخ گوشت در میان آنها حرکت کرده و آنها را خرد و قطعه قطعه می‌کند. بعد قطعات خرد شده از دستگاه خارج می‌شوند. معمولا ورود ضایعات به دستگاه و خروج قطعات خرد شده از آن به وسیله‌ی نوار نقاله انجام می‌گیرد.

دستگاه‌های تیغه ارّه‌ای:

این دستگاه‌ها دارای تیغه‌های مثل اره دندانه دندانه هستند و در جایی ثابت می‌چرخند. ضایعات فلزی به سمت این تیغه‌ها هل داده شده و خرد می‌شوند.

دستگاه‌های پرس

به غیر از تفکیک و خرد شدن لازم است ضایعات فشرده شوند. برای این کار از دستگاه‌های پرس استفاده می‌شود. دستگاه‌های پرسی که برای این منظور به کار برده می‌شوند انواع مختلفی دارند.

بالینگ پرس (baling press) یا دستگاه بالینگ

این دستگاه‌های پرس که می‌توانند هیدرولیک یا پنوماتیک باشند، برای کم کردن حجم ضایعات کم‌حجم به کار می‌روند مثلا کم کردن حجم ضایعات کاغذ، ضایعات پلاستیکی، قوطی‌های فلزی و غیره معمولا با این پرس‌ها انجام می‌شود. البته این دستگاه‌ها خود ظرفیت‌های متفاوتی دارند و قدرت دستگاه نیز متفاوت است.

دستگاه‌های پرس ماشین و ضایعات فلزی بزرگ

این دستگاه‌ها انواع مختلف دارند. به طور عمومی به آنها car baler گفته می‌شود و برای پرس ضایعات فلزی بزرگ مخصوصا ماشینهای فرسوده کاربرد دارند.

دستگاه بریکاتینک (Briquetting Press)

از این دستگاه برای آماده‌سازی و فشرده سازی مواد و ضایعات فلزی قبل از ورود به کوره استفاده می‌شود.

دستگاه‌های دیگر مورد نیاز برای بازیافت ضایعات آهن

نوار نقاله

برای حمل ضایعات در خط تولید و رساندن آنها به دستگاه‌های پرس و کوره از نوار نقاله استفاده می‌شود.

کوره

برای ذوب کردن ضایعات آهن و تبدیل آنها به مایع از این دستگاه‌ها استفاده می‌گردد.

دستگاه‌های شستشو و خالص سازی

این دستگاه‌ها با استفاده از اسید ناخالصی‌های ضایعات آهنی را می‌گیرند.

دستگاه‌های قالب‌گیری و شمش سازی

این دستگاه‌ها برای قالب‌گیری و ساخت شمش آهن از ضایعات ذوب شده و خالص سازی شده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نیروی انسانی برای شروع

تعداد نیروی انسانی مورد نیاز به اتوماتیک بودن خط شما بستگی دارد. هر چه خط تولید اتومات و مجهز باشد تعداد نیروی انسانی مورد نیاز کمتر خواهد بود ولی در حالت کلی این صنعت جزء صنایعی است که برای راه‌اندازی آن به نیروی انسانی زیادی احتیاج نیست و همین مساله باعث می‌شود تا در هزینه‌های شما صرفه‌جویی شود.

بازار هدف ضایعات آهن

بازار هدف این صنعت همه‌ی کارخانه‌ها و صنایعی هستند که از آهن استفاده می‌کنند از صنایع فولاد گرفته تا هر صنعتی که به شمش آهن نیاز داشته باشد. با توجه به نیاز زیاد صنایع به آهن صنایع بازیافت ضایعات آهنی از وضعیت خوبی برخوردار هستند.

مجوز ضایعات آهن

دریافت مجوز کارخانه بازیافت ضایعات آهنی ابتدا با توجه به این  که جزء شرکت‌ها و صنایع بازیافت محسوب شده و برای محیط‌زیست مفید است، کار سختی نیست. تاسیس این کارخانه هم سودده بوده و هم به نفع محیط‌زیست است.